2009/12/14
2009/12/02
Euskal Herrian Euskaraz, 30 urtez
Euskal Herrian Euskaraz elkartea 1979. urteko azaroaren 4an aurkeztu zen jendaurrean. Beraz, hilabete honetan 30 urte bete dira mugimendu herritar eta euskaltzale hau lanean hasi zenetik. Durangoko Azoka aukeratu zen lehen agerpena egiteko eta “Euskararik gabe, Euskal Herririk ez” lemapean bidea egiten hasi zen.
Euskal Herrian Euskaraz sortu zenetik, argi geratu zen EHE ez zela izango bere ekimena bulego baten barruan aurrera eramango zuen eragilea, eta kalea hartzea eta herritarrei zuzenean interpelatzea lehenetsi zen jokamolde nagusi bezala.
Eta horrela ekin genion bideari, irmo, gogotsu, kementsu, eta helburua beti ere garbi genuelarik. Euskaldunoi urratzen zaizkigun hizkuntza eskubideen defentsa eta salaketa lanak hartu zuen gure jardunaren zati handi bat: "ezin da ahantzi euskara eta euskaldunok ez gaudela testuinguru neutral batetan kokatuta. Gure herriak, komunitateak eta hizkuntzak jasan beharreko erasoak bata bestearen atzetik etorri izan dira, egun bezalaxe. Mota askotakoak eta garaira egokituak, baina egituran komunak diren ezaugarriekin: euskalgintzaren ekimena oztopatu, normalizazio prozesua geratu, zatitzen gaituen egitura juridikoa indartu eta babestu...".
Euskarak jasandako eta egun oraindik jasaten duen zapalkuntza agerian uzteaz gain, EHEren beste jardun nagusiak Euskal Herri euskaldun hori gaurdanik eraikitzean datza, hots, dinamika eraikitzaileak abiatzean. Euskarari lehentasuna ematea edozein oinarritzat hartzen dugu, eta Euskal Herri osorako euskararen ofizialtasunaren aldarriak paper berezia jokatzen du bide horretan. Alta, eraikuntza lan hori auzolanean oinarritzea bultzatzen dugu, euskaraz bizi nahi badugu, norbanako bakoitzetik hasita baina guztiok batera ekin behar baitiogu, urratsz-urrats, Euskal Herri euskaldunaren bideari.
Herria berreuskalduntzeko bidean, EHEtik normalizazio prozesuan lan egiten dugu euskalgintzako beste hainbat eragilerekin batera. Kontseiluaren sorrerarekin batera, normalizazio planak bultzatu ditugu herrietan, eta baita nazio mailan ere. Normalizazio planetan eragile sozial, politiko eta sindikalekin batera, herritarren parte hartzea bultzatu nahi dugu EHEtik.
Eta horrela iritsi gara, borrokaz borroka, gaurko egunera. 30 urte daramatza EHEk Euskal Herria berreuskalduntzeko bidean urratsak ematen; 30 urte luze, euskaldunon hizkuntza eskubideen aurkako erasoak salatzen, euskararen normalizazio prozesuan akuilu lana egiten, euskaraz bizitzeko hautua hedatzen eta herritarrei ibilbide horretara atxikitzeko dinamikak eta espazioak eskaintzen. Halarik ere, duela 30 urte EHE sortzera eraman zuten funtsezko arrazoiak arnas betean dira egun, tamalez.
EHEri buruzko beste artikulu interesgarri bat: "Euskararik gabe Euskal Herririk ez".
Euskalgintzaren mapa
Kontseiluak sortu duen Euskalgintzaren mapa direktorioaren bidez, euskararen normalizazioa lortzeko lanean ari diren elkarte eta erakundeen ekintzak eta egituraketa azaldu nahi dira, eta beren arteko harremanak erraztu eta esperientziak trukatzeko lanabesa izan nahi du.
Euskalgintzaren mapa honetan, sail ezberdinak aurki ditzakegu:
Herri bakoitzeko euskalgintzaren datu basea eta bere egituraketa
Ideien bankua
Albistegia
Berriketarako foroa Besterik gabe, sortu berri den tresna hau erabiltzeko gonbitea luzatzen dizuegu, sartu, ikusi eta aldaketaren bat erantsi nahi badiozu, edota zure iritzia, proposamena edota albisteren bat gehitu erregistratu zaitez eta erantsi zure ekarpena. Bere helbidea: http://www.euskalgintza.org/
2009/10/14
ADUNAKO UDALAK ABIAN JARRI DU HERRIKO ENPRESETAN EUSKARA BULTZATZEKO PLANA
Helburu nagusia 2009. urtea amaitu aurretik enpresekin hartu-emanetan jartzea eta euskararen erabilera neurtzea da.
Enpresekin ez du inoiz horrelako lanketarik egin Adunako Udalak, baina Galtzaundirekiko hitzarmena ez da zerotik abiatuko; izan ere, Adunan, sei enpresak Bai Euskarari Zirutagiria dute, eta beste batzuek, ziurtagiririk ez duten arren, euskara aldeko apustua egin dute hainbat zereginetan.
Horrenbestez, Adunako Udalak eta Galtzaundi euskara elkarteak dei egin diete herriko enpresei Galtzaundiko teknikariari erraztasunak emateko eta euskararen aldeko neurriak hartzeko, Adunako euskararen normalizazioan urrats garrantzitsua delako.
2009/09/25
ZERBITSUA ESKAINTZEN DUTE, ZERBITZUAREN ORDEZ
2009/07/01
EUSKAL IRRATIAK AURRERA!
Uhinen zaintza ez da Nafarroako Gobernuaren ardura, Espainiako Telekomunikazioetako Zuzendaritza Nagusiaren baizik. Aireportuko seinalean interferentziak ez ditu Euskalerria Irratiko antenak sortzen, baina hala ere, Zuzendaritza honek, interferentziak ikertzeko espedientea zabaldu duenean jabetu da, irrati lizenziarik gabe ari dela emititzen euskara hutsezko irratia. Aitzakia horretaz baliatuta hartu du emisioak eteteko erabakia Sanzen Gobernuak.
Aspaldi egina du Euskalerria Irratiak lizentzia eskaera eta eskaera hori bera egiten dugu Euskal Herriko beste hainbat euskarazko irratik ere. Espainiako Ministro kontseiluak du, irrati lizentziak banatzeko eskumena. Horretarako, aldiro, FMrako plan teknikoak onartzen ditu. Azkena 2006ko irailaren 1ean eman zuen argitara. Espektroaren banaketa horretan irrati publiko eta komertzialentzat baino ez da egiten lekua, Txolarre bezala, izaera herritarra duten irratiak kanpoan utziz.
Gaur gaurkoz, Txolarre Irratiak Amasa-Villabonako Udalak duen irrati zabalkunderako baimena erabiltzen du emititu ahal izateko, baino lizentzia hori ez du Txolarrek zuzenean kudeatzean, egiteko hori, legez, udal korporazioari bakarrik baitakogio. Tolosaldeko euskarazko irratia beraz, egoera “alegalean” dago.
Hau da, Euskal Herrian irratigintzak bizi duen egoera. Lege propiorik ez dugu. Irrati espektroa saturatuta dago; Bertakoak ez diren irratiei ez zaie muga jartzen; Irrati publikoek, espektroan egokitu ez zaien tokia betetzen dute, ez dagokien potentzian; uhinetan euskararen presentzia gero eta urriagoa da; Anabasa honetan, lizentziak merkantzia gisa erabiltzen dira, irrati komertzial handiek salerosketarako txanpon truke bezala erabiltzen dituzte.
Euskal Herriak, euskaldunagoa eta herritarragoa izango den irrati errealitate bat izan dezan, antolatu eta borrokatu behar dugu!
ABALCISQUETA? NON DEMONTRE DAGO HORI?
“Alegian aspalditik jarrita daude argazkiko kartelak (“Abalcisqueta” argazkia). Urteak dira herriaren izena Abaltzisketa dela. Gainera, errotulu horren parean beste bat dago eta han Abaltzisketa jartzen du.
Alegiako Udalarekin harremanetan jarri eta esan didate Diputazioa jakinaren gainean jarri dutela, baina errotuluak hortxe jarraitzen du. Horregatik, kexa Behatokira ere bidali dut.”
Aurrerantzean, horrelako kexarik baduzue, atera argazkiak eta idatzi helbide honetara: euskararensemaforoa@gmail.com.
Tolosaldean ere “Euskaraz seguruago”
HEDABIDEETAN ERE, "SEMAFOROAK EUSKARAZ"
Hedabideek ere gertutik jarraitu dute “Semaforoak euskaraz” kanpaina. Semaforoetan lehenengo kartelak ageri bezain azkar, Galtzaundi aldizkariak eta Tolosaldeko Hitzak albiste banatan ikaragarri indartu zuten “moskeoa”.
Albiste horietatik, ordea, ezin atera zer zen “Semaforoak euskaraz” kanpaina. “Moskeoa” gailurrera iritsi zen: denen ahotan zebilen, baina inork ez zekien zer zen.
Horretarako, aste batzuk itxoin behar izan da.
Denetan azkarrena, Galtzaundi aldizkaria izan da. Ekainaren 19ko alean, hau zioen, ”Tolosaldeko euskararen semaforoa” izenburuarekin: “Eskualdean, euskalgintzaren eremuan eta euskararen inguruan gertatzen diren notizia guztien berri emateko, Tolosaldean blog berria sortu dute”. Ikus GALTZAUNDI2 argazkia.
Web gunean ere izan du tartea albisteak.
Misterioa argituta zegoen ordurako, baina, Galtzaundiren atzetik, eskualdeko nahiz eskualdez kanpoko hedabideak etorri dira:
GARAk, izenburu honekin argitaratu du albistea: “Semaforoek euskaraz ez dakitelakoan? Zur eta lur Tolosaldeko herritar andana”.
BERRIAk, berriz, semaforoak hitz eginarazten jarri ditu: “Semaforoei hitz eginarazten” Ikus BERRIA argazkia
TOLOSALDEKO HITZA esplizituagoa izan da: “Euskara eta Tolosaldea, blog batean bilduta” Ikus HITZA argazkia
Noticias de Gipuzkoak izenburu informatiboagoa aukeratu du: “Tolosaldeko euskaltzale talde batek 'blog' berria zabaldu du” .
Diario Vascok “misterioa” dakar izenburura: “Argitu da Tolosaldeko semaforoetan agertu diren kartelen misterioa”
Interneteko hedabideek ere eman diote tokia albisteari:
Euskal Herrian Euskaraz-ek blogaren helburua aipatu dute: “Euskararen semaforoa blogak Tolosaldeko euskaltzaleen bilgune izan nahi du”.
Euskaraz Bai dinamika herrietan blogak semaforoa piztu dela dio: “Tolosaldean piztu da euskararen semaforoa”.
Bildu.net web guneak GARAtik jaso du albistea.
Erabili.com-ek atentzioa emateko izenburua dakar: “Semaforoak euskaraz hitz egiten?”
Eta aurki.com-ek bertatik hartu du albistea.
Gainera, Euskarari blogak bere zerrendan sartu gaitu.
Eta hori hasiera baino ez da. Ikusiko duzue aurrerantzean...
2009/06/18
ONGI ETORRI GURE TXOKORA!!!
Honaino iritsi bazara, jakingo duzu honezkero zein den “Semaforoak euskaraz” kanpainaren helburua. Semaforoz semaforo ikusi dituzun kartelek blog baten berri eman nahi zuten. Baina nondik nora sortu da ideia hori?
Batek (Iñaki deituko diogu): “Jendeak uste du dena eginda dagoela, euskara normalizatuta dagoela, eta begira: normal bizi diren bakarrak erdaldunak dira”.
Beste batek (Leire deituko diogu): “Gure herrian ere gauza asko dago egiteko, eta hori herri euskaldun-euskalduna dela, e? Baina jendea ez dek konturatu ere egiten. Total, ume guztiek egiten ditek euskaraz, ezta? Bada, horrekin, kito. Dena eginda zagok”.
Beste batek (Asier deituko diogu): “Eta begira zenbat gauza dagoen egiteko: trena hartu det eta rebisoreak gaizki begiratu dit euskaraz egiteagatik, trenean sartu naiz eta ikastolako haurrak jo ta fuego gaztelaniaz entzun ditut, medikuarengana joan naiz eta esan dit berak ez duela euskarazko perfil linguistikorik atera behar eta gaztelaniaz hitz egitera behartu nau (“en cristiano”), herriko supermerkatu berrian dena erderaz dago, eta inork ez dizu egun on ere euskaraz esaten, eta...”
Leirek: “Bueno, jendea hortxe zagok, zer gertatu zain bezala. Akordatzen Egunkaria itxi zutenean zer gertatu zen? Jende pila bat atera zuan kalera. Horrek esan nahi dik egon badagoela jendea, baina zerbaiten zain daudela aktibatzeko”.
Beste batek (Maider deituko diogu): “Bai, ederra bota dek! Jendea, bai, joan huan manifestazioetara eta bestelako mobilizazioetara, eta handik pare bat egunera denak Marca eta Diario irakurtzen. Orain ere zenbat jendek entzuten dik Txolarre Irratia eta zenbatek Cadena Ser edo Radio Euskadi?”
Beste batek (Miren deituko diogu): “Bueno, hi, ez amargatu festa, e? Nahikoa dinagu. Egingo dinagu pixkanaka-pixkanaka.”
Iñakik: “Bai? Eta zer egingo dugu, ba? Elkarri begira egon eta zerbezak edan? Martxa honetan, hori baino ez dugu egingo: hitz eta pitz jardun eta kito.
Beste batek (Txomin deituko diogu): Aizue, lasaitu, mesedez. Zer egin dezakegun? Egin dezatela egin behar dutenak: Ez al ditugu, ba, ikastola, euskaltegia, udaletako euskara zerbitzuak eta ez-dakit-zenbat jende gehiago hori egiteko? Bada, egin dezatela, beraien lana da-eta.”
Orain arte beste bat isil-isilik egon da (Aitzol deituko diogu), eta hitza hartu du: “Ba nik uste det zeozer egin beharko genukeela, eta, gainera, askorik itxoin gabe.”
Leirek: “Ados. Baina, zer egin dezakegu?”
Aitzolek: “Zer iruditzen zaizue blog bat egingo bagenu?”
Beste guztiek, denek batera: “Blog bat? Zer da hori?”
Aitzolek azalpena eman die eta inork ezetz esan ez duenez, aurrera egin dugu, eta bloga sortzera ausartu gara. Bloga sortzeko ideiak “semaforoak euskaraz” kartela ateratzera eraman gaitu eta horrek guztiak zu hemen egotera. Ez da txarra, ezta?
Bada, badakizu, bloga hemen dago, eta aurrerantzean zure esku dago blog hutsa izatea edota Tolosaldeko euskaldunen bilgune izatea.
Bada, horixe: zure esku parte hartzea edo ez. Txominek, Leirek, Maiderrek, Iñakik, Asierrek eta Aitzolek (ze inporta dute izenek?) parte hartzea nahiko genuke. EKIN!!!
Semaforoaren bidez salaketa publiko egiteaz gain, kexa formala helarazi zuen Udalerri Euskaldunen Mankomunitatera (UEMA). Alegiako Udalaren bitartekaritzarekin, salaketa Diputaziora iritsi zen, eta hango arduradunek kartela kendu eta berria jarri dute.
Zorionak, beraz, UEMAri, Alegiako Udalari eta, batez ere, Orendaingo herritarrari, XIX. mendeko kartela kendu eta XXI. mendekoa jartzea lortu dutelako.
Antzeko kasuren bat ezagutzen baduzu, atera argazki bat eta bidali gure helbidera: euskararensemaforoa@gmail.com.
Horrez gain, Orendaingo herritarrak bezala, salaketa dagokion erakunde edo enpresari iristea nahi badezu, bide hauek dituzu:
1) Behatokiaren web gunea
2) UEMAko udaletara jo eta kexa bertan jarri
3) UEMArekn harremanetan jartzea: gipuzkoa2@uema.org edo 943260372.