Tolosaldeko 27 herritan ezin dira haurrak euskaraz erregistratu
Laster aita/ama izango zara? Badakizu haurra jaiotakoan egin beharreko lehenengo tramite administratiboa haurra erregistratzea dela? Badakizu haurra jaio den herrian edo gurasoen bizitokian bakarrik erregistratu ahal izango duzula? Badakizu eskualdean Tolosan bakarrik dagoela haurrak euskaraz erregistratzeko aukera? Zilegi da hori, XXI. mendean?
Usurbilen hiru gurasok (argazkian) eskaera egin dute haurra euskaraz erregistratzeko, eta horrek soka luzea ekarri du prentsan: Berrian, Garan, Diario Vascon...
Behatokiak eta UEMAk dei egin diete gurasoei bake epaitegietan eta erregistro zibiletan haurrak euskaraz erregistratzeko eskaerak egiteko, euskarazko aukera lehenbailehen jar dezaten lortzeko.
Beraz, guraso izango bazara, eskaera ahalik eta lasterren jartzea komeni zaizu; hau da, haurra jaio baino lehen. Horretarako, jarri harremanetan Behatokiarekin (902194332) edo UEMArekin (943260372).
.jpg)
Baina, helburu horretara iristeko funtsezko arazo bat dago, euskaraz bizitzeko hautuak aurrez aurre duela euskal herritar gehienek euskara ez ezagutzea. Euskalgintzak aspaldi erreparatu zion horren garrantziari, eta ikastolak, gau eskolak zein euskaltegiak antolatu zituen, arazoari ganoraz eutsiz. Urteotan aurrerapausoak egin dira gazteen euskalduntzean, egiteke gehiegi dagoen arren. Eta aitortza handiena merezi dute helduaroan euskara ikasteko ahalegina egin duten milaka euskal herritarrek. Hala eta guztiz ere, hori guztia ez da nahikoa izan, eta gazte euskaldunek eskolako ataria igaro bezain pronto topatzen duten gizarte-bizitza erabat erdalduna da. Hori azaltzeko hiru eragile eta hiru arrazoi daudela esan daiteke. Eragileak, partiketa administratibo bakoitzeko instituzio nagusiak. Hau da, Jaurlaritza eta Nafarroako Gobernua; Iparraldeari dagokionez, instituziorik eza bera izan da eragilea. Eta arrazoiak, lehena, eragile horiek sustatu ez izana heldu guztiok euskara nahikotasunez ikastera iristeko adinako ekimenik (horrek berekin dituen inplikazio politikoengatik). Bigarrena, instituzio horiek gazteen hala moduzko euskalduntzea sustatzera mugatu izana. Eta azkena, euskararen erabilera norbanakoon borondatearen eta gazteen sorbalden gain utzi izana, (adibidez, Jaurlaritzak are eta gehiago kamustu du berez nahikoa ahula zen Kontsumitzaileen eta erabiltzaileen hizkuntza eskubideei buruzko Dekretua, euskaraz artatzen ez duenari zigorrak ezartzeko aukera baztertuz). Beste administrazioek hori aurreikusi ere ez dute egin. Azken horri loturik, badago nahikoa aztertu ez den beste aldagai ‘pertsonalago’ bat, bi erdaren nagusigo posizioa, eta horrek eragiten duen euskaldunon gutxiagotasun-konplexua. Erdaldunek badakite euskaldunok nahitaez gaztelaniaz edo frantsesez jakin badakigula, eta horretaz baliatzen dira asko beren erantzukizunei iskin egiteko. Era berean, euskaldun gehiegik azaltzen du praktikarik ez duen ‘euskararen aldeko’ jarrera.
Beraz, euskararen erabilera orokortzera iristeko bi erronka nagusiek bete gabe jarraitzen dute: euskaraz bizi ahal izatea legez bermatzea eta euskararen ezagutza unibertsala lortzea. Inpase egoeran gaude. Ataka horretatik ateratzeko, zerbitzuen alorra eragin nahi duen ‘Lehen hitzetik zerbitzua euskaraz’ eragite-ekintza jarri du abian Kontseiluak, euskalgintzak abiatutako bideari eutsi eta are indar handiagoa eman nahirik. Eman lezake ingurumari ekonomikoa ez dela euskararen eskakizunaren alde egiteko egokiena, mundu mailako krisiaren erdian egonik. Baina, krisi garai hau euskararentzat aukera bilakatu beharra dago. Zerbitzuen arloaren ezaugarria da, hizkuntza ezagutu eta erabili behar izateaz gain, bezeroen nahiak asetzea dela helburu. Guztiok bezero izan gaitezkeela baliatuz, euskaldunon eragiletza bultzatu nahi dugu esparru horretan. Harreman komertzialetan, langileen eta bezeroen artean euskaraz hitz egin ahal izatea eta euskaraz hitz egitea eragin nahi da, euskara zerbitzu-hizkuntza izatea. Horretarako, kanpainan parte hartu nahi duten herrietan, euskaldunei dei egingo zaie euskaraz bizi daitezen, erosketak euskaraz egin ditzaten, euskarazko zerbitzuak eska ditzaten. Euskaraz artatuak izan nahi dugula jakinarazi, eta euskaraz nahikotasunez moldatzen ez denari hizkuntza ikastea proposatu. Jadanik ez baitute balio ‘no entiendo’ edota ‘je ne comprend pas’ bezalakoek. Euskaldunon kontzientziatuok euskaraz bizitzeko jarrera geure egin eta indartuz gero, bizkortu dezakegu eragile sozial eta politikoek euskararekiko jokabide aktiboak izatea. Gonbidatuta zaudete euskararentzat garatu eta zabaldu nahi ditugun esparruotan eragitera. Zerbitzu-emaile euskaldunak aukeratu nahi ditugulako, euskaraz bizi nahi dugulako.
Zigor Etxeburua Urkizu
Kontseiluko kidea